Margarita Ledo Andión

Houbo un tempo, o tempo da linguaxe universal, en que a foto se presentaba como o rexistroda verdade a secas. Despois viñeron os xéneros do realismo, o documental, a reportaxe, e a foto pasou para a prensa e pasou para o cribel. Mentres, clasificouse o sublime e tamen a beleza consonte so co xenio creador, co fotografo artista, na linea purisima que arreda vida en curto e mais alta costura no ideario burgues. Ata que foi imposibel ocultar o papel dos Mass Media na construccion das regras de significacion. Enton o fotografo desprendeuse da obsesion obxectiva, observou o real como ficcion, ollou para si como parte do xogo, botou man de todos os codigos e de todos os tics do seu tempo, da sua historia e do seu album de contradiccions, entrando por mil e un camiños a definir as convencions morbidas e contemporaneas do documentalismo fotografico.

Trasalba ou Violeta e o Militar Morto é unha novela de persoaxe colectivo, múltiple, transformista, luíndo na historia material e no paladeo dun controvertido proceso persoal-cerebral que o leva ó desexo: facer nada, permanecer acá no alén, o sexo mata.Obxectos activos (a bala de prata), o mítico popular (co seu ritual), a avangarda creativa europea (coa súa parafernalia), o narcisismo que dá tanta ternura para si, constrúense nun universo interactivo e moderno que poderiamos definir ó axexo, inacabado, coa contemporaneidad e da máquina que fai operacións mentais e os materiais que son formas de relación da enerxía. Todo o novo éo intercambiándose. Expreso Trasalba-París. A necesidade do outro. Violeta e o Militar Morto. Elixir sicolóxico. O anodino extraordinario e recurrente do fonambulista no aramio, liñas paralelas da madeira do piso da casa forte. Os tics comunicativos que en tempo real van do 1927 ó 1930.

Unha intensa, terrible viaxe interior. Dous mundos enfrontados e interdependentes: dunha banda o protagonista, internado nun manicomio, desterrado de si mesmo, esconxurado as súas pantasmas; doutra banda, o país, a nación que soñamos, a Galicia da postguerra, alentando a resistencia antifranquista nos montes e viva aínda a utopía liberadora no exilio de alén mar. Marqarita Ledo, unha das nosas escritoras máis orixinais e menos acomodaticias, logra probablemente nestas páxinas o seu mellor momento narrativo. Inspirada na figura de Antón Moreda, de quen moi pouco se fala, pero que nos primeiros anos sesenta foi principal impulsor do Consello da Mocidade (movemento de compromiso político que intentaba superar o culturalismo galeguista no interior), foi militante da UPG e acabou nun psiquiátrico, Marqari ta Ledo ensaia, ó mesmo tempo, unha íntima metáfora do país, na esquizofrenia e a convulsión permanentes, abafado nas propias contradiccións, tecendo e destecendo no bastidor, como a Penélope aquela no poema de Díaz Castro. Nomes e apelidos da historia do galeguismo dos últimos anos aparecen nestas páxinas que en ningún caso son unha crónica, pero que teñen moito de espello, de reflexión, de búsqueda lírica e expresionista, descarnada e cruel, cunha prosa esixente que -na procura do propio estilo- endexamais fai concesións.

Logo da explosión de libros-CD dos últimos anos, a nosa industria editorial dá un paso alén. Galaxia acaba de presentar a súa colección Libro cinema, que arrinca con A cicatriz branca de Margarita Ledo Andion. O filme achega o DVD con subtitulos e extras acompañado de textos que contextualizan e explica diferentes aspectos desta producion. O filme trata, a traves dunha historia persoal, a problematica da emigracion das mulleres galegas en solitario a America durante o seculo XX. "

El respeto por la cámara y una suerte de empatía con lo que se va a filmar connota un tipo de cine realizado por fotógrafos: el documental. En él, la subjetividad dio paso a la autorrefencialidad, al autor como parte de su material, y a la exploración de prácticas intersticiales que unen documental y ficción. ¿Herencia de la fotografía?. La respuesta afirmativa de Godard, trasladada al documental, abre la puerta a una serie de variaciones que, desde la instantánea como corte en el fluir de lo real y hasta el cine de montaje como expresión de lo no visible, están marcadas por cada época, por sus autores y por la adherencia a una idea que la Nueva Objetividad anticipa. Autores con dos cámaras: Paul Strand, William Klein, Robert Frank y Raymond Depardon, o cineastas formados en la fotografía como Joris Ivens o Johan van der Keuken, configuran el material primordial de esta obra alrededor de lo documental en foto y en cine, de sus transferencias, contradicciones y apuestas.

"Para unha historia do cinema en lingua galega, 1, 2 e 3" é a proba fáctica do noso "desexo de comunidade" tal e coma Jacques Rancière observa determinados acontecementos contemporáneas que queren oc

Cine, diversidade e redes, un proxecto de pesquisa que finalizou en 2012e que versou sobre as posibilidades de circulación do cinema en lingja galega precisamente en sociedades onde asentou a diáspora galega ao longo da historia, dende aquel real decreto de 1773 polo que saíron do porto da Coruña, no paquebote Virxe do Rosario, familias enteiras para construir as primeiras cidades na conca do "Río de la Plata", tróuxonos para a man tres cariátides que distinguen o cinema de aquí: a lingua, a terra, coa variante "paisaxe" e as migracións.Con estas doas no fardelo e ao abeiro de dúas efemérides, os cincuenta anos do 1968 como animador do cinema militante e a declaración do 2018 como "Ano europeo do Patrimonio Cultural. Material, Inmaterial e Dixital", quixemos retomar os vieiros do cinema con capítulos que nos traian outra volta o cine de emigración, presente en cada período; que analicen como se filmou a terra e a idea da terra; que traten das diferentes propostas dun cinema nacional-popular; que se fixen na contribución constituínte do cinema militante e amador, amateur, e que nos axuden a lembrar aqueles momentos de debate en torno da lingua nas películas.

Margarita Ledo reflexiona sobre el cuerpo filmado, fotografiado, representado. En la era de los  " selfies " , cuando los " smartphones " han convertido la fotografía en un gesto cotidiano, prolife