Pello Zabala

Argi mintzo da liburuaren azpititulua: Egunez egun, sasoien gurpilean. Egutegi zabal bat egin du Pello Zabalak, hilez hil eta egunez egun doana, egun bakoitzari komentario mamitsuak erantsiz. Meteorologiaz dihardu, noski. Eguraldiaz: elurraz, euriaz, lainoaz, txingorraz eta beste hainbat meteoroz. Iragarpenez dihardu, jakina, eguneroko eginkizun baitu hori ere Zabalak. Naturak badu bere mintzoa, eta naturari erreparatzea nahitaezkoa dugu, basora sartu, eta sutarako egurra besterik ikusten ez duenaren jarrera aintzakotzat hartu nahi ez badugu behintzat. Eta laburra da mintzo hori gehienetan, ez baita natura alferrikako luzamendutan ibili zalea; laburra baina, mamitsua, eta halaxe, labur eta mamitsu, jaso du Pello Zabalak mintzo horren oihartzuna liburu honetan. Zabalak, liburu honetan, gonbite bat egiten du: GELDI ZAITEZ BIDEAN, ETA ZENTZUMENAK FINDU. Zentzumen zorrozketarako baliabide ugari eskaintzen digu, era ezinago atseginean, edonork ulertzeko moduan. Zer opari egokiago, bizimodu ustez modernoaren morroi garenontzat, gizalditako herri-jakituria berreskuratzeko aukera baino?

Naturak bere hizkuntza propioa du, bere poetika. Pello Zabalaren asmoa da izadiaren gramatikan sartzea, behatzearen poderioz, harekin bat egitearen amorez, ulertzen saiatzea. Oharpen horiek egunen gurpilean idatziz osatua da liburua. 2006ko urrian hasi eta 2008ko martxoan buka egin zuen lehen liburua. Honako hau du bigarrena, aurrekoa utzi zuen lekuan hasia. Liburuak egunerokoaren forma hartu du. Izadian gertatzen ari dena apuntatuz doa Zabala, eta horrek barruan sortzen diona hausnartuz idatzi ditu eguneroko piezak. Batzuetan, oroitzapenak ekarriko ditu gogora—amama Sebastiana edo Arantzazun fraide sartu zen mutiko elebakar hura—; besteetan, saien dantza edo katu baten ibilera deskribatuta, plazer estetikoa gozaraziko digu; inoiz, gai sozialen bat aipatuta, zer pentsa utziko gaitu… Eta dena, Pello Zabalari berezkoa zaion prosa poetikoarekin.

Naturak bere hizkuntza propioa du, bere poetika. Pello Zabalaren asmoa da izadiaren gramatikan sartzea, behatzearen poderioz, harekin bat egitearen amorez, ulertzen saiatzea. Oharpen horiek egunen gurpilean idatziz osatua da liburua. Liburuak egunerokoaren forma hartu du. Izadian gertatzen ari dena apuntatuz doa eta horrek barruan sortzen diona hausnartuz idatzi ditu eguneroko piezak.

Aski argi mintzo da azpititulua kasu honetan: Egunez egun, sasoien gurpilean. Egutegi zabal bat egin du Pello Zabalak, hilez hil eta egunez egun doana, egun bakoitzari komentario mamitsuak erantsiz. Meteorologiaz dihardu? Bai, noski. Eguraldiaz: elurraz, euriaz, lainoaz, txingorraz... eta beste hainbat meteoroz. Iragarpenez dihardu? Bai, jakina, egunero egiten duen lana da, eta berorrek sortzen dizkion buruhausteez ere ari da liburuan, baina batez ere begiradan giro egiten duen liburua da Zabalarena. Naturak badu bere mintzoa, eta naturari erreparatzea nahitaezkoa dugu, basora sartu, eta sutarako egurra besterik ikusten ez duenaren jarrera aintzakotzat hartu nahi ez badugu behintzat. Naturaren liburutik ateratzen den mintzoaren aditzaile arretatsua da Pello Zabala. Izan ere, liburu bat da natura, baina liburu hori zabaltzen eta irakurtzen jakin behar da. Gauza txikiei erreparatzen ikasi beharra dago, bizitzaren mamiak presaren sator-zulotik ihes egingo ez badigu. Hori da Zabalak, liburu honetan, egiten duen gonbita: Geldi zaitez bidean, eta zentzumenak findu. Zentzumen zorrozketarako baliabide ugari eskaintzen digu, era ezinago atseginean, edonork ulertzeko moduan. Zer opari egokiago, bizimodu ustez modernoaren morroi garenontzat, gizalditako herri-jakituria berreskuratzeko aukera baino?

Saiatu naiz kazetari lanak egiten. Ez dakit kazetari naizen. Ez baitut kazetaritzarik ikasi. Ez dakit asmatu dudan. Dudan. Saiatu bai. Saiatu naiz meteorologiaz jarduten, iragarpenak taxutzen, dakizkidanak erakusten eta zabaltzen. Ez dakit meteorologo deituko nioken nire buruari. Ez baitut meteorologiarik ikasi. Ez dakit asmatu dudan. Hor ere dudan. Saiatu, ordea, bai. Saiatu naiz, baita, euskal kultura bidean, kultura hedatu jaso eta kultibatuaren alorrean lantzen. Beste aurreko biak baino gehiago inporta zait honetan asmatzea. Ez dakit asmatu dudan. Saiatu naiz asmatzen, saiatu naizenez.