Xurxo Souto

«As cousas do mar non se contan na terra», dixo o Machín de Muxía. Galiza é unha pedra chantada no Atlántico e un espazo mariño que abrangue todos os océanos. Quizá un mariñeiro do Berbés non saiba o

Xurxo Souto convida aos lectores de Contos da Coruña a unha apaixonante viaxe ao fondo da memoria desta cidade e dos seus barrios populares, As Xubias, Eirís, Os Castros, A Gaiteira, Oza, O Montiño, Monelos, Elviña, Fontan, San Roque, O Labañou, que resumo son da Galicia toda. A Coruña que Xurxo Souto contempla colectivamente tracexada como unha cidade de musicos e navegantes, entre o palco da festa e o peirao do Muro, polo toque do acordeon e o golpe de mar. Xurxo Souto descubrenos unha cidade inedita para os medios de comunicacion: a Coruña como unha cidade atlantica (onde sopra o vento de Nova York), enxebre e cosmopolita; como unha pedra chantada no oceano; como unha cidade que naceu do mar e no mar ha ter o seu futuro.Contos da Coruña e un primeiro e unico manual de epica cascarilleira. Velaqui as grandes historias de heroes anonimos da Coruña como o Periquete, o patron mais novo que mandou un pesqueiro de altura; os percebeiros da Punta Herminia; Pucho Boedo e Sito Sedes, cantantes preciosistas; o ciclista Clemente; ou Manuel Cajaraville, o gran bailador de Aturuxo e Cantigas da Terra. Velaqui un periplo tasqueiro insolito, que nos leva dende o Bar Los Claveles, sede do esplendor da tapa de orella prensada, ata A Toquera, refuxio de mariñeiros, ou a apoteose de os Peteras dos Beles, taberna fermosa no medio das torres de Monelos. Velaqui un libro que recolle tamen a primeira antoloxia do cantigueiro cascarilleiro, inzada de emocionantes repichocas e cantareas de historias lindas da memoria popular. Contos da Coruña e, pois, un convite fraternal para armar un poderoso periplo tasqueiro no que procurar toda a xenerosidade gastronomica das nosas comarcas e das terras estremeiras de Galicia, agora felizmente cartografadas nos bares, tascas, baiucas e adegas do vello plano da Cidade do faro. Contos que arroutan o peito e aclaran a gorxa para nos dicir quen somos e que facemos neste curruncho da Humanidade ao que ben chamamos Galicia.

A tralla e a arroutada dános 23 tokes e un epílogo durante 136 páxinas, nas que o lector sabe que pode comezar se lle peta polo final (digno de mención cando a liberdade non está garantida nin sequera nas inclinacions mais intimas). Paxina nove: Vivimos no cume da repunancia. As peliculas fanas en Hollywood, a musica en Inglaterra, a politica en Bruxelas, os maquinillos no Xapon. E nos a velas vir. Estes Tokes son contados de tal maneira que Souto mostra, evitando sofisticadas tecnicas de sutura, a montaxe, as pezas e o tempo de montaxe. Dicimos Depor e Arsenio, a tension dialectica de taberna, o rock de cuchiquera, os frigoristas, a Korunnecora, o futbolin, a ruta dura, a mistica da festa, o territorio Bravu de Monte-Alto, e so estamos dicindo unha microminima. Sabemos que os tokes estes carecen de simetria organica, e sabemolo porque son textos que se resisten os trucos metodicos da edicion, son textos que vibran e non paran de moverse coma o Xurxo cantante no escenario. A literatura Bravu xa esta en marcha, xorde no cu do mundo pero ten forza para tronzar o universo.

Xurxo Souto rescata, nesta súa primeira novela, un mito coruñés esquecido: Os Homes Mariños. Unha recuperación que quere ser símbolo do necesario reencontro co mar das nosas cidades atlánticas, hoxe asolagadas polo cemento. Encuadernacion: Rustica.

En 1999 Luísa Villalta publicou "O outro lado da música, a poesía", libro-referente, onde puxo en valor a mutua atracción que senten entre si a música e a literatura. Seguindo o seu método, penetramos na selva vizosa da musica galega contemporanea para procurar esa unidade primixenia.O primeiro monumento da literatura galega son as cantigas medievais. Os "Cantares Gallegos" de Rosalia son o gran referente do Rexurdimento. Cantigas e cantares. Non obstante, a musica sempre estivo ausente nas clases de literatura. En 1999 Luisa Villalta publicou "O outro lado da musica, a poesia", libro-referente, onde puxo en valor a mutua atraccion que senten entre si ambas as duas artes. Seguindo o seu metodo, penetramos na selva vizosa da musica galega contemporanea para procurar esa unidade primixenia. E buscamola especialmente nas marxes, territorios case invisibeis para o gran publico, onde medra cada dia o poder da creatividade.

Xurxo Souto rescata e revisa nesta novela, publicada por primeira vez hai máis de vinte anos, o mito coruñés dos homes mariños. Seres semellantes en todo aos homes, mais con escamas, amigos de facer favores, axudaban na pesca e a xente de terra querialles ben.Xurxo Souto converteuse, por dereito propio, no narrador que mellor sabe ler o mar galego. En O retorno dos homes mariños rescata un mito coruñes esquecido: As veces teñense visto nesta praia alguns peixes da mesma figura que homes e en todo se lles parecen, fora que teñen mans e pes un pouco tortos por razon de andar sempre nadando como as ras. A estes peixes, por semellarense tanto aos homes, chamanlles homes mariños. Tal escribiu Jeronimo del Hoyo, coengo da Catedral de Santiago, tras visitar A Coruña no seculo XVII. A señora Laura, a sabia do mar, sabe todo o que se pode saber dos homes mariños. E Mercedes, que tamen e a protagonista da novela A gran travesia de Chiruca Macallas, traballa nun taller textil. E heavy e soña con marchar polo mundo co seu conxunto musical. Cada noite, no taller, mais forte que o boureo das maquinas, sente unha voz que a chama: a cancion do mar do Orzan.Xurxo Souto converteuse, por dereito propio, no narrador que mellor sabe ler o mar galego. En O retorno dos homes mariños rescata un mito coruñes esquecido: As veces teñense visto nesta praia alguns peixes da mesma figura que homes e en todo se lles parecen, fora que teñen mans e pes un pouco tortos por razon de andar sempre nadando como as ras. A estes peixes, por semellarense tanto aos homes, chamanlles homes mariños. Tal escribiu Jeronimo del Hoyo, coengo da Catedral de Santiago, tras visitar A Coruña no seculo XVII. A señora Laura, a sabia do mar, sabe todo o que se pode saber dos homes mariños. E Mercedes, que tamen e a protagonista da novela A gran travesia de Chiruca Macallas, traballa nun taller textil. E heavy e soña con marchar polo mundo co seu conxunto musical. Cada noite, no taller, mais forte que o boureo das maquinas, sente unha voz que a chama: a cancion do mar do Orzan.

A gran travesía de Chiruca Macallás conta a viaxe dun barco que parte para o Gran Sol ao mando dunha muller, dona dun poderoso universo, que nos revela unha historia de superación. Coa enorme forza do relato oral e a inclusion de elementos fantasticos e surrealistas que recrean a atmosfera grafica de Urbano Lugris, Xurxo Souto ofrecenos unha novela personalisima que retrata a aventura dunha marea singular con ton epopeico.O arrastreiro Macallas sae das Arneiras, a cidade da Torre e da area do Berbes. O seu destino: Rockall, rocha perdida, entre Escocia e Islandia. O Con de Marin, tal lle din pola nosa ribeira. Manda na ponte unha muller, Mercedes, patroa de pesca e, antes, famosa vocalista do conxunto ForzA dozZE! E unha marea ben curiosa. Entre lance e lance, a mariñeira heavy vai entrar en tratos con Lipeilipeisa, un peixe-sapo que fala, e mesmo aprendera a cantiga de Mami Wata, que e a serea negra da Guine, esa que chegou canda os mariñeiros senegaleses.A gran travesía de Chiruca Macallás conta a viaxe dun barco que parte para o Gran Sol ao mando dunha muller, dona dun poderoso universo, que nos revela unha historia de superación. Coa enorme forza do relato oral e a inclusion de elementos fantasticos e surrealistas que recrean a atmosfera grafica de Urbano Lugris, Xurxo Souto ofrecenos unha novela personalisima que retrata a aventura dunha marea singular con ton epopeico.O arrastreiro Macallas sae das Arneiras, a cidade da Torre e da area do Berbes. O seu destino: Rockall, rocha perdida, entre Escocia e Islandia. O Con de Marin, tal lle din pola nosa ribeira. Manda na ponte unha muller, Mercedes, patroa de pesca e, antes, famosa vocalista do conxunto ForzA dozZE! E unha marea ben curiosa. Entre lance e lance, a mariñeira heavy vai entrar en tratos con Lipeilipeisa, un peixe-sapo que fala, e mesmo aprendera a cantiga de Mami Wata, que e a serea negra da Guine, esa que chegou canda os mariñeiros senegaleses.A gran travesía de Chiruca Macallás conta a viaxe dun barco que parte para o Gran Sol ao mando dunha muller, dona dun poderoso universo, que nos revela unha historia de superación. Coa enorme forza do relato oral e a inclusion de elementos fantasticos e surrealistas que recrean a atmosfera grafica de Urbano Lugris, Xurxo Souto ofrecenos unha novela personalisima que retrata a aventura dunha marea singular con ton epopeico.

"Tres trebóns" de Xurxo Souto reúne cinco relatos ("As fontes de Compostela", "A pesca do Mar-rau", "Aldea terremota", "A voda máis bonita do mundo" e "A marabilla de Barna") presididos todos eles polo sabor salgado do mar e polo ritmo cantareiro da musica da repichoca. Para Fran Alonso, autor do limiar, "estas historias estan cheas de repichocas, ese fabuloso berro ancestral impregnado de musica e terra. Repichocas que teñen a forza dun aturuxo quente, dun arrouto de paixon, esa forza do ancestral que Xurxo Souto sabe empregar para revelarnos cal e o pulso dun pais novo, distinto, fachendoso. As cousas que di chegan ao corazon. Xurxo Souto exerce o seu oficio literario con frescura, con orixinalidade, cun poderoso universo propio que construe asumindo o mellor da tradicion, o mellor da oralidade, o mellor da lingua popular, o mellor do rexistro dos contadores de contos, o mellor dos alentos narrativos, fundindo a vida, a literatura, a musica e a mitoloxia coma se fosen unha unica cousa que desfolla e queima para que, na alquimia das suas cinzas, renazan estes relatos prodixiosos"."Tres trebóns" de Xurxo Souto reúne cinco relatos ("As fontes de Compostela", "A pesca do Mar-rau", "Aldea terremota", "A voda máis bonita do mundo" e "A marabilla de Barna") presididos todos eles polo sabor salgado do mar e polo ritmo cantareiro da musica da repichoca. Para Fran Alonso, autor do limiar, "estas historias estan cheas de repichocas, ese fabuloso berro ancestral impregnado de musica e terra. Repichocas que teñen a forza dun aturuxo quente, dun arrouto de paixon, esa forza do ancestral que Xurxo Souto sabe empregar para revelarnos cal e o pulso dun pais novo, distinto, fachendoso. As cousas que di chegan ao corazon. Xurxo Souto exerce o seu oficio literario con frescura, con orixinalidade, cun poderoso universo propio que construe asumindo o mellor da tradicion, o mellor da oralidade, o mellor da lingua popular, o mellor do rexistro dos contadores de contos, o mellor dos alentos narrativos, fundindo a vida, a literatura, a musica e a mitoloxia coma se fosen unha unica cousa que desfolla e queima para que, na alquimia das suas cinzas, renazan estes relatos prodixiosos".

Chíos de paxaros, vento entre as árbores, murmurios nas fontes, nos montes... Cantiga marabillosa! Só cómpre, como fixo Antón, o protagonista deste conto, deterse un chisco e escoitar a música da natureza. Mais, atencion! Esta melodia as veces tamen pode facerche graves confidencias. Mesmo reclamar a tua axuda para salvar o Mundo! Un libro-disco escrito e narrado por Xurxo Souto e musicado por Lalo Carnota.