Ramón Otero Pedrayo, página 2 de 4

As pezas de Teatro de máscaras formaban parte do plan teatral que Castelao concibira durante os anos da República para impulsar un xénero que, a pesar dos esforzos anteriores, vivía nunha atonía sen folgos. O manuscrito permaneceu inedito ata 1975. Desde enton, estas pezas non deixaron de producir a admiracion da ampla familia teatral galega, que elixiu varias delas para montar alguns dos seus espectaculos mais fermosos.

A prosa sempre viva e potente dun dos nosos escritores de máis talento de toda a historia, a través de nove relatos excepcionais. Estes nove relatos teñen diversos estilos e intencións, que van desde os que poderiamos chamar intelectuais ata os que se poderían inscribir no mellor realismo de Otero Pedrayo. Son estes últimos, de maneira especial, os que revelan o extraordinario talento narrativo do seu autor, verdadeiro mestre da pintura de tipos e circunstancias relacionados coa vida galega.

O señorito da Reboraina é a derradeira novela escrita por Otero Pedrayo e a única que publicou en galego despois da Guerra Civil. Publicada por vez primeira en 1960, narra a vida do fidalgo don Xoán Manuel Pereira de Castro, un singular personaxe que dá orixe a unha documentada novela de humor e aventuras que parodia o mundo da fidalguía.

A romaría de Xelmírez pertence á serie de novelas historicas que Otero publicou entre 1930 e 1935. O bispo Xelmírez viaxa a Roma no 1104. Ao longo do camiño, Otero desprega as súas grandes dotes de historiador e xeografo para ofrecernos unha intelixente e fermosa panoramica da cultura, a politica e a relixion da Europa de enton. Adentrarse nas paxinas desta novela acaba sendo un reto que ha deixar ao lector gustosamente rendido ante a xenialidade dunha das mellores obras da literatura galega do seculo XX. A primeira edicion apareceu en 1934 en Santiago, publicada pola Editorial Nos. A presente inclue unha extensa introducion, un tratamento coidado do texto e abundantes notas co fin de facilitarlle ao lector o acceso ao fermoso mundo oteriano.

Un gozoso conxunto de semblanzas de figuras moi importantes na vida do gran escritor ourensán. Neste libro Otero Pedrayo debuxa finamente os contornos sentimentais, intelectuais e humanos de personaxes que tiveron unha gran significación na súa vida. Publicado por primeira vez en 1952, este fermoso canto á amizade é un dos títulos menores máis admirados de Otero Pedrayo.

A vida nunha aldea galega do interior trazada con pinceladas de rexa finura e graduada matización; un cadro de variados personaxes pintados sempre con mestría e seguridade. O mesón dos ermos é un fermoso poema en prosa poboado dunha rica variedade de personaxes, psicoloxicamente ben trazados que culmina na figura magnífica do Xepe. A soberbia descrición da paisaxe e o uso dunha lingua dunha riqueza e viveza expresivas inusitadas fan desta novela unha das máis logradas de todas cantas escribiu Otero Pedrayo.

A profesora Aurora Marco reune neste volume unha serie de textos e bocetos dramáticos, concebidos ao xeito do “Teatro de Máscaras” e publicados en diversos xornais galegos, nos que se patentiza toda a grandeza literaria e artistica do autor de Trasalba, considerado por moitos especialistas como o mais orixinal dramaturgo galego.

En 1928 estreouse na Habana a zarzuela galega Miñatos de vran (Gavilanes de verano), con libreto de Enrique Zas e música de Jose Fernández Vide. Esta obra, que se relaciona coa política cultural das Irmandades da Fala no seu tempo, foi estreada de novo na cidade das Burgas en 1959, cun texto reelaborado por Otero Pedrayo a partir da idea argumental orixinal trasladada polo mestre Vide (ao perderse o texto inicial), quen tamen fixo modificacions na musica, nunha obra que se axusta as caracteristicas do xenero “chico”, pouco habitual no ambito lirico galego, e que se ofrece neste volume en edicion do musicologo Javier Jurado.

A publicación deste libro en 1957 significou o reencontro do autor coa narrativa galega, logo de máis de vinte anos. Nas narracións curtas deste volume predominan dúas liñas temáticas: o reflexo do mundo en crise no que se esta a verificar unha profunda transformacion do sistema de valores e da orde tradicional imperante, e, a narracion de sucesos relacionados co mundo do sobrenatural.Vinte relatos que amosan a mestria de Otero Pedrayo no deseño de rexos caracteres rurais ou na vision lirica da terra que nutriu o conxunto da sua vasta obra narrativa.

Por primeira vez publícase reunida nun volume a obra poética de Ramón Otero Pedrayo, en edición de Xesús Alonso Montero, libro no que se recollen tanto poemas éditos coma inéditos do autor de "Bocarribeira". A obra poetica de Ramon Otero Pedrayo e unha obra rica e multiforme. Escritos entre 1925 e 1975, dos noventa e cinco poemas incluidos en Poesia, alguns moi extensos, vinte e cinco son ineditos. O libro recolle tamen poesia en castelan e poemas traducidos doutras linguas coma o latin, o frances e o aleman. Asi e todo, e como advirte Alonso Montero na introducion, o volume "non ofrece a obra poetica completa" de Otero Pedrayo ainda que recolla a totalidade dos poemas editos e unha boa parte dos ineditos, pois non se incluen poemas incompletos, ou en fase de borrador, do que e un corpus poetico de manuscritos certamente grande. Tratase dunha compilacion "representativa, no esencial, de Ramon Otero Pedrayo como poeta" xa que, como afirma Alonso Montero, "os textos que se exhumen no futuro limitaranse a reforzar e ampliar a figura e os acordes que o presente volume ofrece da sua poesia". Poesia como celebracion e homenaxe, como meditacion diante da paisaxe; versos goliardescos e de amizade arrequentados polo galego esplendoroso e inesgotable do seu autor.

Velaquí o primeiro volume, que abrangue de 1905 a 1950, dunha correspondencia que o escritor e a súa nai manteñen durante máis de cincuenta anos. Documento fundamental, en Cartas á nai Ramón Otero Pedrayo fala sen intermediarios. Porta aberta a intrahistoria mais sincera e persoal, estes textos contribuen a desvelar a vida cotia mais tamen as angueiras, proxectos, pensamentos, traballo e actividades dunha das figuras intelectualmente mais atractivas da Galicia contemporanea.

Edición de Henrique Monteagudo. Ilustracións de Xohán Ledo A editorial Galaxia segue completando a colección das Obras de Otero Pedrayo con esta publicación de dúas pezas dramáticas, que amosan as teimas do seu creador dentro do eido do teatro. Ofrécese, así, a posibilidade de descubrir unha faceta talvez menos coñecida do grande autor galego. Esta edición, a cargo de Henrique Monteagudo, cun estudo literario de Manuel F. Vieites e debuxos de Xohán Ledo, pon de manifesto a un Otero mestre tamén nos códigos teatrais. Servirá, ademais, para unha adecuada apreciación e un estudo máis completo da historia do teatro galego.

A crítica actual pondera a validez e actualidade da producción dramatúrxica oteriana, pois alén da súa dedicación ao teatro non ser esporádica ou puntual como por veces se ten pretendido, supón un referente extraordinario para moitos dramaturgos contemporaneos, en especial con relacion ao seu ambicioso proxecto do Teatro de Mascaras.As pezas que se recuperan neste volume, Dialogos na Neboa, Traxicomedia da Noite dos Santos e O fidalgo e a noite, corresponden a diferentes periodos e concepcions dramaticas da obra de Otero Pedrayo, erixindose asi unha mostra representativa da sua proteiforme escrita teatral.

En 1957 Ramón Otero Pedrayo deu ao prelo vinte relatos que sitúa entre o tempo da vendima e a castañeira, seleccionados no seu momento a partir dun considerable conxunto de textos inéditos, onde predominan, como liñas temáticas xerais, o reflexo dun mundo en crise en que se está a dar unha profunda transformación do sistema de valores e da orde tradicional, e a narración de sucesos relacionados co mundo do sobrenatural, que demostran a mestría do autor no deseño dos caracteres rurais ou na visión lírica da terra.

Unha das pezas máis significativas da narrativa de Otero Pedrayo, pintura viva da sociedade rural de Galicia no século XIX, vista a través da historia de dúas familias fidalgas. Trátase dunha novela que se foi publicando dividida en tres volumes e que narra a historia dos Doncos e dos Puga, dúas familias que representan o pasado e o futuro do país. Aquí atópanse as principais correntes do XIX galego: a desfeita do tradicional mundo agrario debida ao fracaso da fidalguía rural e aos efectos da desamortización de bens eclesiásticos; a irrupción dunha nova economía capitalista e dunha concepción burguesa da vida; o nacemento das ideoloxías e os movementos galeguistas…