Xosé María Álvarez Blázquez

Unha mañá do mes de maio de hai moitos anos coouse por debaixo da porta un airiño que recendía a rosas. O ar, que viña cantando, traía no colo unha nena acabada de nacer, a filla de María Luísa e mais de Xose Maria, o seu home, e o escritor ao que se lle dedicou o Dia das Letras Galegas en 2008. Tanta graza lles fixeron aos pais, as cores da cara da meniña: o louro do cabelo, o azul intenso dos ollos, por non falar daquelas fazulas vermellas, que lle puxeron de nome Colorin. Alen diso, Xose Maria escribiu unha serie de poemas para ela, que OQO Editora acaba de publicar nunha edicion moi especial, con ilustracions da filla do poeta, a artista Berta Caccamo. O que ben che quer, conformano por unha parte, algunhas desas composicions que o autor escribira para a sua filla Colorin e que ficaran ineditas, xunto con outros poemas, xa incluidos por Alvarez Blazquez no seu poemario Roseira do teu mencer. Con este volume, Berta Caccamo homenaxea o labor poetico do seu pai, por medio do seu imaxinario plastico, con creacions en acuarela, abstraccions en trazos delicados. Deste xeito, a artista viguesa que pon ao servizo da palabra poetica, as cores do seu pincel, ofrecenos neste volume unha obra depurada e suxestiva, sinxela mais cunha gran forza expresiva. Pola sua banda, o poeta Xose Maria Alvarez Caccamo, outro dos fillos do autor das Letras Galegas 2008, agasallanos cun prologo que nos introduce no universo poetico de rimas e xogos, que celebran o nacemento da vida.

Esta edición d´ A cidade e os días, publicada por Xerais en colaboración co concello de Vigo, rescata para a lingua galega o calendario histórico de Vigo, desenvolto por Xosé María Álvarez Blázquez a

ESTE LIBRO RECOLLE recolle texto de Roseira do teu mencer, o poemario que Xosé María Álvarez Blázquez dedicou en 1950 a súa primeira filla, Colorín, con motivo do seu primeiro aniversario. Cantiga de berce, cancion de roda, xogo paralelistico, autenticidade popular latexan en cada silaba destes poemas escritos por un pai deslumbrado e namorado pola graza da filla e sobrecollido polo feito sorprendente de que el mesmo e en parte o autor deste milagre, o creador da vida Versos pequenos que son para cantar e bailar: a nena chora perseguida polas galiñas; cantaban para a nena a cotovia, o merlo e o reiseñor; o pai escorrenta a chuvia, a neboa, o vento e o arco da vella Ao texto do poemario, fermosamente ilustrado por Manuel Uhia, engadiuselle un epilogo biografico e fotografico sobre o autor, preparado por Dario Xohan Cabana, ademais dunha completa cronoloxia sobre don Xose Maria. Un libro indispensable para que os escolares coñezan e lean ao autor homenaxeado no Dia das Letras Galegas 2008.

Reprodución facsimilar dun caderno autógrafo de Xosé María Álvarez Blázquez, a quen vai adicado o Día das Letras Galegas do ano 2008. Este documento fai o número oito dunha serie de cadernos conservados no arquivo da familia Alvarez-Caccamo e recolle poesias orixinais e traducions, algunhas delas ineditas, datadas entre 1934 e 1939.

Premio Eduardo Pondal do Centro Galego de Buenos Aires en 1954, foi publicado en 1976 por Edicións Castrelos. A tensión emocional do poemario de Xosé María Álvarez Blázquez abala, en suxestiva figura de contrastes, entre a afirmacion do equilibrio e a creba dolorida e grave. A caron da promesa e engaiolamento do amor, a vivencia da plenitude en tempos de infancia e a dor pola perda do estado paradisiaco, flue tamen a carraxe de significado etico e ideoloxico. Un dos libros fundamentais do escritor homenaxeado no Dia das Letras Galegas de 2008.

Diálogo de dúas voces en contraste, Vento de sal parte da procura da memoria íntima para se achegar, desde os instantes fundacionais do tempo pasado, ao presente dos acontecementos históricos colectivos. Xose Maria Alvarez Caccamo realiza o transito entre os textos de verbalizacion eliptica e crebada, en suxestion de ambitos oniricos, e unha modulacion de vontade epica, de proxeccion social e de denuncia. Unha nova inflexion da sua poetica, que constata agora a imposibilidade de trazar a paisaxe da permanencia, co perenne contrapunto da transcendencia outorgada polos outros

Poesía galega completa recolle toda a obra poética en galego de Xosé Mª Álvarez Blázquez, tanto os seus cinco poemarios, Poemas de ti e de min (1949), escrito co seu irmán Emilio; Roseira do teu mencer (1950, Xerais 1992, 2008), Romance do pescador peleriño (1954); Cancioneiro de Monfero (s. XIII) (1953), e Canle segredo (1954), como poemas ineditos da edicion anterior de Xerais de 1987 e outros moitos que ate o de agora nunca sairon a luz, nunha coidadosa edicion preparada por Xavier Rodriguez Baixeras. Membro da xeracion de 1936, truncada pola guerra civil, a fonte mais autentica e profunda da lirica de Alvarez Blazquez e a poesia popular. Ainda que, como di Baixeras no estudo introdutorio, ''''o primeiro que cabe destacar da sua poesia e a diversidade, pois toda ela obedece a duas actitudes moi diferentes; por unha banda, a adhesion a unha liña neopopular e de tradicion imaxinista, e, por outra, a dunha expresion intimista e, finalmente, social''''. Tratase dunha voz que non se limita a acomodarse nun mesmo tipo de poema, senon que procura sempre unha maneira nova.Poesía galega completa recolle toda a obra poética en galego de Xosé Mª Álvarez Blázquez, tanto os seus cinco poemarios, Poemas de ti e de min (1949), escrito co seu irmán Emilio; Roseira do teu mencer (1950, Xerais 1992, 2008), Romance do pescador peleriño (1954); Cancioneiro de Monfero (s. XIII) (1953), e Canle segredo (1954), como poemas ineditos da edicion anterior de Xerais de 1987 e outros moitos que ate o de agora nunca sairon a luz, nunha coidadosa edicion preparada por Xavier Rodriguez Baixeras. Membro da xeracion de 1936, truncada pola guerra civil, a fonte mais autentica e profunda da lirica de Alvarez Blazquez e a poesia popular. Ainda que, como di Baixeras no estudo introdutorio, ''''o primeiro que cabe destacar da sua poesia e a diversidade, pois toda ela obedece a duas actitudes moi diferentes; por unha banda, a adhesion a unha liña neopopular e de tradicion imaxinista, e, por outra, a dunha expresion intimista e, finalmente, social''''. Tratase dunha voz que non se limita a acomodarse nun mesmo tipo de poema, senon que procura sempre unha maneira nova.

Publícase neste volume toda a narrativa breve escrita en galego por Xosé María Álvarez Blázquez. Dous libros de contos: Os ruíns, narracións que datan do ano 1935, case no punto do estoupido da Guerra Civil, e A pega rabilonga e outras historias de tesouros, que viu a luz en 1971 en Edicions Castrelos. Estas narracions comparten, malia os anos que as separan, riqueza descritiva, viveza nos dialogos, humor sutil e unha querenza do autor polos personaxes humildes e perdedores fronte a critica aberta aos insensibles e aos poderosos.

Coidada edición encadernada en tea e cartoné, anotando e enriquecendo o magnífico traballo redactado en 1958, e dando noticia a pé de páxina, dos apartados nos que a crítica actual é capaz de fornecer de novos e solidos datos acerca de Martin Codax, da sua obra e mais do seu tempo. Este texto, que no seu dia foi merecedor do Premio Alvarez Garcia, constitue a penas un esbozo biografico arredor de Martin Codax e do Vigo do seculo XIII. O autor define a vida de Martin Codax coma unha nebulosa, da que se descoñece mesmo o propio nome, pero na que non hai dubida ningunha da sua fidelidade profunda de poeta cara ao mar. Martin Codax, cantor do mar de Vigo inclue a edicion dos textos codaxianos, acompañados da reproduccion do Pergamiño Vindel, e doutras fontes da obra codaxiana. Unha edicion, pois, oportuna e fermosa, que pon a disposicion dos galegos de hoxe a obra de Martin Codax.

Este libro de poesía foi escrito ó longo dos anos 1949-1950, e publicado por primeira vez no ano 1950. Trátase dun conxunto de poemas que o autor lle dedicou á súa prímeira filla cando era pequeniña. Toda a temática dos poemas xira ó redor da relación dos país-adultos coa filla-nena que pouco a pouco vai descubríndo o mundo. Versos nacidos de sinxelas experiencias cotiás, que Xosé Mª Álvarez Cáccamo, fillo do autor, conta así: Por iso o libro, que ao principio tampouco non tiña nome, chamouse Roseira do teu mencer. O mencer de Colorín, os seus prímeiros días e meses de luz, está relatado aquí en versos pequenos que son para cantar. Sentiremos como chora a pobre nena perseguida polas galiñas e como vai procurar acougo no colo do pai. Pero logo, nunha mañá preciosa de sol, saen os tres felices ao campo para apañar flores e os caracois póñenlle un camiño de seda a Colorín para que pise entre as herbas sen mancar os pés (...). O pai escorrentaba as cousas grandes que lle puñan medo a Colorín: a chuvia, a neve, o vento, o arco da vella. E logo baixaban os dous á praia, que quedara limpa de sombras e branca coma azucre, a facer casas de cunchas (...). Estas e outras aventuras de Colorín canta don Xosé Mª Álvarez Blázquez, o pai dela e meu, na Roseira do teu mencer. No libro tamén se recollen seis poemas que non pertencen a Roseira do teu mencer pero merecedores de estar nesta obra.