Novedades del último mes en libros de Literatura en euskera

Profil hitz polisemikoa albotik ikusitako gorputzaz edota pertsona zein pertsonaia baten ezaugarriez aritzeaz gain, arte, teknologia eta geometriari, gizarte zein hizkuntza gaiei lotuta dago. Muga hitzari dagokionez, poema liburu honetan denetariko mugak (mugarriak, mugaldeak, zerumugak, lerroak) eta mugako egoerak agertzen dira. Bestaldetik, muga kontzeptu filosofiko konplexu horietariko bat dugu, artea ulertzeko ezinbestekoa. Ezpatatik tenplatutako altzairuzko ametsa ateratzen da emaro-emaro, gezitik, bizitzaren soldadu izan nahi duen giza irudia, maskaratik, zutargi gisara biderkatutako gazteluko zaindaria, ezkututik, trostan dabilen bihotza, aiztotik, ezpain erabakiorra. Eta eguneroko zurezko koilaratik, ahoari egokitutako metal zaporeko bakardadea.

Haizea, areago haize beltza, doinu eta norabide aldaketen iturri da, bai eta aieru gaiztoen iragarle ere. Haizea bezala dabil firin-faran nobela honetako protagonista gaztea, Tomas, euskal literaturan nor izan nahi duen idazle pedante, etsitu eta kexatia, iparraldekoa deitua den ekialdeko loser bat bera. Ironia handiz eta bere buruaz trufa eginez, Tomas estakuru bila ari da bere hirugarren nobela izanen den horren idazketa atzeratzeko, batari eta besteari aholku eskatzen, prozesu kreatiboa behartzeko bidaian partitzen, buruan ere haize okerra sartzen zaiola. Bere ezinei jarraituko diegu irakurleok eta, bidean, literaturari, idazketari eta laguntasunari kantu bat aurkituko dugu, azken ehun urteotako kultur genealogia bat osatu bidenabar.

A-8 autopistaren mutur batetik bestera bizi da kontakizun-sorta honetako protagonista, hiriaren eta baserriaren artean, bakoitzak bere nortasunaren alde bat elikatzen diola. Era askotako indarrek egiten dute talka bere baitan: habitat motek, harreman klase askotarikoek, erreferentzia kultural desberdinek? Irenegandik abiatu eta pertsonaia-gama ñabar bat zabaltzen da istorio hauetan zehar, denak ere txirikorda batean korapilatuak, ipuinetik eleberrira doan bide batean legez. Gutxitan bezalako hizkera zehatz eta aberatsez ondua da Ignacio Aldecoa beka irabazitako lan hau, kontatzen duen munduari guztiz doitua eta lotua.