Libros de Teatro en gallego, página 4 de 18

Pedra sobre pedra sitúase no momento da construción do Pórtico da Gloria, co Mestre Mateu «afanado en protexer a evolución e remate» da súa grande obra que, malia todos os atrancos, chegou aos nosos días como unha das máis impresionantes mostras escultóricas do Románico europeo.

Unha brillante sátira convoca aquí o ridículo, o que move ao riso. Dicían os vellos preceptistas -Blair, por un acaso- que a grande comedia debe amosar os usos contemporáneos presentando as maneiras reinantes, ao paso que van prevalecendo. Copenhague faino, e resulta a barbarie postmoderna da cidade galega, todos co rimmel ianki velandonos a ollada mentres un etereo culto pluralista ao Capital e oficiado pola cofradia dos xornalistas. Plauto, Terencio, Aristofanes, remexian na mesma bosta na medida en que os que mandaban llelo permitian.De xeito que a obra fala de si, como diciamos, revirase sobre o interior das preocupacions de dous personaxes que podia que sexan os seus dous verdadeiros autores, ao tempo en que o seu debate actua como espello dos costumes. Tanto a si se refere que e a man que sinala a man que nos sinala a cotianidade do noso tempo, de Vigo, de Andres Vila, de Cid Cabido, de todos nos. Como capitulo primeiro do manifesto do Evidencialismo non seria ben comprendido Copenhague. Mais ben habera que ver, mentres se representa, que sentir esta obra como parte dunha comedia moito maior, na que os actores se representan, sen sabelo, a eles mesmos, e dentro da cal eu, deseguida, vou asinar un ha especie de prologo a unha peza teatral titulada, naturalmente, Copenhague.

Un príncipe xigante, unha raia histérica, un meigallo e moito máis nunha farsa adaptada por Sarabela Teatro. Nun reino estraño gobernado por unha raíña histérica hai un pazo a piques de derrubarse baixo as arroutadas de Micomicon, un principe de dimensions desproporcionadas e xigantescas por mor dunha maldicion. Entre tanto personaxe estrafalario destaca Adhelala, unha princesa en cativerio que posue a sabedoria e a iniciativa precisas para cambiar as cousas. So ela coñece a orixe do mal do principe e posue o meigallo para curalo. Pero hai obstaculos.

The playboy oí the western world (O mozo que chegou de lonxe, na versión en galego), é unha peza naturalista ubicada nun ambiente rural perfectamente identificable, na que o tratamento do texto e da acción dramática deixan ó descuberto comportamentos tribais, aínda vivos, que exceden o seu propio microcosmos. Un suposto crime desencadea un rebumbio social que ten o seu paralelo discursivo nunha Galicia mítica, pero real; tremenda, pero recoñecible.

Inés de Castro, pertencente á poderosísima familia galega dos Castros (unha das que máis influíron na política dos reinos hispánicos cristiáns no século XIV), entrou en Portugal como dama do séquito de dona Constanza, infanta castelá prometida de don Pedro, infante de Portugal (futuro Pedro I o Cru). Namorados o infante e a Castro iniciaron unha relación, apartada pero pública e coñecida.Desaprobada esta relación polo rei de Portugal don Afonso IV (por razóns de inconveniencia conxuntural), este, por mor de complicadas lideiras políticas, manda asasinar a dona Inés, sacrificándoa a 'superiores razóns de estado'. Cando o infante don Pedro chega a rei fai recoñecer, 'post mortem', a Inés de Castro como raíña. Dona Inés xace como raíña (cabo de don Pedro I) nun magnífico monumento tumular no mosteiro de Alcobaça. Dona Xoana de Castro, irmá de dona Inés, que tiña selado un compromiso de matrimonio co rei de Castela Pedro I o Cruel (sobriño do outro Pedro I, o Cru), foi repudiada (por lideiras políticas non moi diversas das que provocaron a morte da irmá) na mesma noite de vodas. Estoutra Castro xace como raíña de Castela nunha tumba da Capela das Reliquias na Catedral de Santiago. Ata aquí, brevisimamente, a historia. Logo o mito, a xente que o forxou... e dous destinos de muller. Despois a metáfora... o teatro.

Commedia, un xoguete para Goldoni é un dos espectáculos máis exitosos da historia do teatro galego, do que, dous anos despois da súa estrea, se seguen realizando numerosísimas funcións, naceu do encontro da vontade creativa duns amantes da comedia dell arte, os comicos de Ollomoltranvia, coa xenialidade dun dos comediografos mais inspirados de todolos tempos, Carlo Goldoni. Commedia naceu como un encontro vivo, en continua resposta os estimuos de todolos elementos que interveñen nun proceso teatral: actores, publico, direccion escenica, escrita, creacion plastica, etc. Esta e a razon pola que nesta edicion presentanse dous textos: o que mais ou menos, correspondia o espectaculo na data no que se editou e o do anel maxico, o canovaccio (argumento, guion, boceto) goldoniano a partir do que, no seu momento, se puxo en marcha toda esa maquina escenica, esa bola de neve teatral que, en texto, accions ou emocions, segue facendose ou compactandose dia a dia. En palabras dos autores de Commedia, a compañia Ollomoltranvia presentamos, pois, un texto en continuo reaxuste. Un texto que hoxe xa non o e o da estrea e que maña xa non sera exactamente, o que agora editamos. Un texto vivo, que necesaria e inevitablemente, so recolle unha parte do espectaculo, pois a commedia e ante todo xogo e accion.