Xosé Fernández Ferreiro

A comezos da década de 1950 Xosé Fernández Ferreiro funda en Ourense, xunto a Víctor Campos e outros compañeiros, o efémero grupo literario Xente Nova, coa intención de «buscar camiños novos para unh

Macbeth, Macbeth, Macbeth, gárdate de Macduff, gárdate do señor de Fife. Dime adeus... Xurxo, Xurxo, Xurxo, gárdate do Papas, o señor do Ribeiro. Gárdate do Papas e da súa filla, pois, se non te matan, faran que te mates ti. Xa e-lo seu prisioneiro. Xa te torturan. Xa che roubaron os soños... Procura que non che corten a cabeza como Macduff lla cortou a Macbeth. Antes de que cha corten eles a ti, cortalla ti a eles. Defendete. Desarma os teus verdugos. Non me digas adeus...(Dunha nota perdida de X.C.)

Xosé Fernández Ferreiro, que con tanto acerto narrou a traxedia dos paseos e dos fuxidos galegos, ofrécenos en Tempo de centeo outra magnífica novela sobre a posguerra. Transcorre naquel pequeno Ourense, clerical e clasista, dos anos corenta e cincuenta do pasado seculo cando todo eran atrancos e miserias para o pobo. O personaxe principal e un adolescente que emigra da aldea a cidade, onde se ve obrigado a traballar en diversos oficios para subsistir nun mundo hostil e represivo no que se sente alleo e desnortado. so un grande amor e a sua paixon polo cine lle dan pulo e o liberan para soportar o noxo de cada dia.Tempo de centeo e unha historia amarga e realista, da que emerxen, coa forza das cousas prohibidas, todos os desexos humanos nun tempo escuro e desaventurado que trocou a vida de moitas xeracions.Xosé Fernández Ferreiro, que con tanto acerto narrou a traxedia dos paseos e dos fuxidos galegos, ofrécenos en Tempo de centeo outra magnífica novela sobre a posguerra. Transcorre naquel pequeno Ourense, clerical e clasista, dos anos corenta e cincuenta do pasado seculo cando todo eran atrancos e miserias para o pobo. O personaxe principal e un adolescente que emigra da aldea a cidade, onde se ve obrigado a traballar en diversos oficios para subsistir nun mundo hostil e represivo no que se sente alleo e desnortado. so un grande amor e a sua paixon polo cine lle dan pulo e o liberan para soportar o noxo de cada dia.Tempo de centeo e unha historia amarga e realista, da que emerxen, coa forza das cousas prohibidas, todos os desexos humanos nun tempo escuro e desaventurado que trocou a vida de moitas xeracions.

Estes contos surrealistas penetran na esencia máis fonda e escura do ser humano, alí onde nacen os mitos e as lendas, os pesadelos e a violencia, onde se desvelan os arquetipos dun mundo inferior, situado mais ala da consciencia, pero que habita en nos e, as veces, nos posue. Esa e a enorme e grandiosa forza de "Ulcis", o derradeiro libro do autor de Nogueira de Ramuin, libro no que traballou ata os ultimos dias da sua vida e que deu por rematado no outono de 2015. Agora, Xerais publica postumamente este libro magnifico e singular, da man de Francisco Fernandez Naval, que achega tamen o epilogo, e con limiar de X. L. Mendez Ferrin.Xose Fernandez Ferreiro comezou a deseñar o personaxe de "Ulcis" entre 1958 e 1963 e traballou nel ao longo de toda a vida. Aquel universo literario espertou a admiracion dos seus compañeiros de Brais Pinto, especialmente a de Reimundo Patiño e X. L. Mendez Ferrin, que di no limiar deste libro: "Era o Fernandez Ferreiro que estabamos esperando con sede nontida". Estes contos surrealistas penetran na esencia máis fonda e escura do ser humano, alí onde nacen os mitos e as lendas, os pesadelos e a violencia, onde se desvelan os arquetipos dun mundo inferior, situado mais ala da consciencia, pero que habita en nos e, as veces, nos posue. Esa e a enorme e grandiosa forza de "Ulcis", o derradeiro libro do autor de Nogueira de Ramuin, libro no que traballou ata os ultimos dias da sua vida e que deu por rematado no outono de 2015. Agora, Xerais publica postumamente este libro magnifico e singular, da man de Francisco Fernandez Naval, que achega tamen o epilogo, e con limiar de X. L. Mendez Ferrin.Xose Fernandez Ferreiro comezou a deseñar o personaxe de "Ulcis" entre 1958 e 1963 e traballou nel ao longo de toda a vida. Aquel universo literario espertou a admiracion dos seus compañeiros de Brais Pinto, especialmente a de Reimundo Patiño e X. L. Mendez Ferrin, que di no limiar deste libro: "Era o Fernandez Ferreiro que estabamos esperando con sede nontida". Estes contos surrealistas penetran na esencia máis fonda e escura do ser humano, alí onde nacen os mitos e as lendas, os pesadelos e a violencia, onde se desvelan os arquetipos dun mundo inferior, situado mais ala da consciencia, pero que habita en nos e, as veces, nos posue. Esa e a enorme e grandiosa forza de "Ulcis", o derradeiro libro do autor de Nogueira de Ramuin, libro no que traballou ata os ultimos dias da sua vida e que deu por rematado no outono de 2015. Agora, Xerais publica postumamente este libro magnifico e singular, da man de Francisco Fernandez Naval, que achega tamen o epilogo, e con limiar de X. L. Mendez Ferrin.

Co medo nas mans trae a nós un mundo que xa morreu, un mundo que os novos, para coñecelo, terán que ilo buscar ós libros. Ferreiro coñoceuno, e viviuno, por iso hai tanta verdade nos seus relatos, aínda que non todos os contos pertenzan a tradicion popular. Especialmente dous deles, levannos a outros mundos distintos. O medieval en A morte de Orlando, unha das historias mais suxerentes desta entrega. E o mundo dos robots, dos centros de investigacion espacial, en A estraña historia de Dolores, un relato inquietante, que por veces nos trae lembranzas do cine.

En Abades comezaba a anoitecer, cando arrincou a camioneta na que levaban presas a todas as mulleres entre dez e setenta anos da parroquia. Decontado achegaríase Robertiño aos penedos da Casa da Moura, onde se agochaba o seu pai, Roberto Ferreño, o seu tio Marcial e os seus compañeiros, Severo e Fermin, para contarlles aquela aldraxe e asegurarlles que os dous gardas civis e o falanxista prometeran que "as fusilarian a todas se non lles dician onde vostedes se esconden". Aqueles catro homes, todos labregos, os ultimos fuxidos, entobaronse na serra do Corzo hai catorce anos para evitaren ser fusilados polos homes do Garabis como lles sucedera o mestre Gregorio e a sua dona.Novela trepidante sobre o heroismo dos ultimos fuxidos, continuacion do universal ficcional creado por Xose Fernandez Ferreiro en Agosto do 36, Premio Xerais 1991.En Abades comezaba a anoitecer, cando arrincou a camioneta na que levaban presas a todas as mulleres entre dez e setenta anos da parroquia. Decontado achegaríase Robertiño aos penedos da Casa da Moura, onde se agochaba o seu pai, Roberto Ferreño, o seu tio Marcial e os seus compañeiros, Severo e Fermin, para contarlles aquela aldraxe e asegurarlles que os dous gardas civis e o falanxista prometeran que "as fusilarian a todas se non lles dician onde vostedes se esconden". Aqueles catro homes, todos labregos, os ultimos fuxidos, entobaronse na serra do Corzo hai catorce anos para evitaren ser fusilados polos homes do Garabis como lles sucedera o mestre Gregorio e a sua dona.Novela trepidante sobre o heroismo dos ultimos fuxidos, continuacion do universal ficcional creado por Xose Fernandez Ferreiro en Agosto do 36, Premio Xerais 1991.

Unha mañá os periódicos de Vilagrande do Sur publican nas súas primeiras páxinas a noticia de que Xosé Manuel Ortiz Cancela,un profesor dun coñecido instituto de ensino medio da cidade, foi detido pola suposta violacion dunha alumna menor de idade. Todo o mundo queda conmocionado ante a noticia, dada a popularidade e o prestixio do acusado, o que da orixe a todo tipo de comentarios e especulacions. ¿Como era posible semellante cousa? ¿Non seria victima dunha calumnia? Mais, ¿por quen?, ¿por quen? Esta e a cuestion que a todos perturba e escandaliza. O profesor convertese nun proscrito a quen ameazan, insultan e ata agreden. Mentres a rapaza pasa por outro inferno. Este e o arrinque argumental de Millo verde, a nova novela de Xose Fernandez Ferreiro. Unha narracion que ten un sorprendente e inesperado desenlace, que non mitiga un drama social que se presenta con toda a crueldade e que marca a fogo e para sempre a vida dos personaxes. Novela de enfoque realista, construida minuciosamente como unha narracion de intriga, Millo verde engaiola ao lector na esculca da verdade sobre un terrible suceso. O papel dos medios de comunicacion, as investigacions policiais e xudiciais, ou as reaccions da comunidade educativa contrapuntean nesta novela inquedante co sufrimento dunhas victimas sometidas a aldraxe e a dor do seu inferno. Millo verde constitue unha valente denuncia da hipocrisia dunha sociedade que procura culpables inmediatos para agachar as suas doenzas mais profundas.Unha mañá os periódicos de Vilagrande do Sur publican nas súas primeiras páxinas a noticia de que Xosé Manuel Ortiz Cancela,un profesor dun coñecido instituto de ensino medio da cidade, foi detido pola suposta violacion dunha alumna menor de idade. Todo o mundo queda conmocionado ante a noticia, dada a popularidade e o prestixio do acusado, o que da orixe a todo tipo de comentarios e especulacions. ¿Como era posible semellante cousa? ¿Non seria victima dunha calumnia? Mais, ¿por quen?, ¿por quen? Esta e a cuestion que a todos perturba e escandaliza. O profesor convertese nun proscrito a quen ameazan, insultan e ata agreden. Mentres a rapaza pasa por outro inferno. Este e o arrinque argumental de Millo verde, a nova novela de Xose Fernandez Ferreiro. Unha narracion que ten un sorprendente e inesperado desenlace, que non mitiga un drama social que se presenta con toda a crueldade e que marca a fogo e para sempre a vida dos personaxes. Novela de enfoque realista, construida minuciosamente como unha narracion de intriga, Millo verde engaiola ao lector na esculca da verdade sobre un terrible suceso. O papel dos medios de comunicacion, as investigacions policiais e xudiciais, ou as reaccions da comunidade educativa contrapuntean nesta novela inquedante co sufrimento dunhas victimas sometidas a aldraxe e a dor do seu inferno. Millo verde constitue unha valente denuncia da hipocrisia dunha sociedade que procura culpables inmediatos para agachar as suas doenzas mais profundas.

Era xa pola noitiña cando chegou á casa. Abriu a porta do patio e entrou. Parou uns momentos escoitando, mirando. Logo foi á corte e viu as vacas roendo na palla por riba do carro. As pitas no poleiro, os porcos ganindo no cortello, esperando pola calda da cea. Na eira oianse os rapaces que brincaban entre os palleiros e os horreos. Xandon pechou a porta da cortee subiu as escaleiras. Entrou na casa. Carolina estaba pelando patacas na cociña, a beira do lume, sentada nun tallo, co pano posto na cabeza, anoado debaixo do papo. O velo diante, tremeu e quedou coma inmobilizada.

Xosé Fernández Ferreiro é autor dunha ampla obra narrativa en lingua galega na que salienta de xeito especial a exploración pioneira dentro da nosa literatura de certos subxéneros, a procura de moi diversos eidos tematicos, e o emprego de diferentes tecnicas axeitadas para a construccion dun universo literario multiple. Xerais ven publicando e recuperando a maior parte da obra narrativa de Fernandez Ferreiro, unha das primeiras figuras da novelistica galega contemporanea, autor de titulos xa emblematicos como A morte de Frank Gonzalez (Xerais, Peto Literaria, 1998), Morrer en Castrelo de Miño, A saga dun afiador, Agosto do 36 (Premio Xerais de Novela, 1991) e A cidade das chuvias (Xerais, 1994).O atentado, ata hoxe a ultima novela de Fernandez Ferreiro, que Xerais publica na sua coleccion Narrativa, enlaza con A ceo aberto (1981), na que creou a figura de Candido, o garda de trafico que en Madrid evoca a aldea nativa.En O atentado, Candido, natural dunha pequena aldea do Val de Lemos, sofre a tortura de verse chantado no corazon da capital de España entre un roncudo e estralicante mar de gomas e ferros. Baixo o seu casco branco de garda de trafico, ocultase un fresco sombreiro de palla. Opresivo como Letranger, o sol madrileño de O atentado pon a luz para unha longa proxeccion na mente do protagonista: a lembranza dun mundo labrego e familiar definitivamente perdido, o reencontro imposible coa natureza e coa infancia, a nostalxia dun espacio valido para as relacions humanas fronte a dureza metalica e abafante das grandes urbes. O atentado mostranos, mediante un perfecto tecido de epocas e lugares, o conflicto que supuxo para milleiros de galegos abandonar as aldeas, xa en decadencia, para se converter en inxertos nun contexto sociocultural adverso.O atentado e unha novela de contrapunto que alterna admirablemente o monologo interior coa narracion retrospectiva, o espacio urbano co aldean, a violencia coa tenrura. Ferreiro creou espacios, tempos e contrapuntos sen que se noten as soldaduras. Candido e un pobre labrego, por iso Madrid o afoga e o aniquila, anque ali tera que seguir pois nunca podera fuxir no tren dos seus soños que baixa poal Gran Via camiño de Galicia, ata ser destruido dunha maneira dramatica e inesperada.O atentado e unha his

Agosto do 36, "unha novela tensa e violenta" -en palabras do seu autor-, narra un "paseo" protagonizado por catro falanxistas e do que foron víctimas, nos primeiros días da Guerra Civil, unha parella de mestres rurais. E unha cronica dunha morte anunciada na que o autor escolle a voz colectiva dos veciños para contar os verdadeiros mobiles e antecedentes dun crime que tiña mais de vinganza persoal premeditada e liquidacion de vellas xenreiras entre familias que de asunto politico.

Luís, ou don Luís agora, pasaba moitas horas escoitando a voz, as mil voces, os cen ou os cen mil bicos de Catulo, a chuvia sobre Compostela, a pedra do seu destino, a súa cova, o diluvio de Ovidio no seu Metamorphoseon. Don Luis, hogano vello e so, deixaba as veces que a sua mente saise a rua coma unha ave descoñecida e branca que voaba por riba dos tellados e dos cabalos de pedra entre a chuvia e apousaba no alto da torre das campas do Obradoiro, a da dereita. Logo, outra ave moura, apousaba no alto da torre da carraca, a da esquerda. Miraban ambas a lonxania, logo unha para a outra. Despois voaban cara si fundindose nunha soa, non se sabe se branca se negra, e desaparecia batendo as as en direccion o cemiterio de Boisaca, onde descansaba Rosa.

No ano 1966, o fermoso e productivo val de Castrelo foi asolagado por Fenosa para construír un encoro, co único fin de acumular enerxía eléctrica para a súa exportación, provocando o éxodo de máis de 8.000 persoas. A loita dos veciños para salvar o val recibiu apoio en todo o pais e converteuse nun fito historico da resistencia contra o caciquismo e a expoliacion dos recursos naturais. Por iso, como di o autor, esta novela foi victima no seu dia dunha "conspiracion do silencio".De Morrer en Castrelo do Miño Arturo Lezcano ten dito que "ha quedar entre as pouquisimas novelas importantes da literatura galega da segunda metade do seculo XX (...) a obra mestra, sen dubida, das de Fernandez Ferreiro". Ten toda a sinxeleza dos grandes achados da narrativa que din menos "intelectual"; ou sexa, a de maioritaria aceptacion e ata, cada unha a sua escala, exito.

En ''''Agosto do 36'''', Xosé Fernández Ferreiro aborda, con todo o dramatismo que comporta, o tema da guerra civil en Galicia, relatando, a partir dun feito real, o «paseo» do que foi víctima unha p