Libros de Poesía en euskera

Premio Nacional de Poesía 2021. Izenburu alegoriko bezain ironikoa dauka Miren Agur Meaberen poesia liburu berriak, zeinetan azken hamarkadan idatzitako poemak biltzen dituen. Bizitzaren joanean, ko

Sylvia Plath zuzen-zuzen iristen da bihotzeraino, beti. Amatasunaren inguruan ardaztutako poema hunkigarria duzu hauxe, hiru ahots ezberdinen bidez hezurmamitua. Amatasuna bizitzeko modu bana ordezkatzen du ahots bakoitzak: ama izanda betetasuna erdietsiko duela uste du batak, ama izan ezinaren mina pairatzen bigarrenak, eta ama izan nahi ez arren, erditzea erabakitzen du hirugarrenak. Sylvia Plathek boz gora irakurria izateko idatzi zuen izaera feminista eta gerraren kontrakoa duen poema hau. 1962an, hil baino urtebete lehenago, BBC irratian irakurri ondotik, errotik aldatu zuen idazketari ekiteko modua. Une hartatik aurrera, ezin irudikatuko zituen poemak bere ahotsean entzun gabe.

Nola josten da eguneroko bizitza ospitaleko bizitzarekin? Nola josten dira eguneroko ogi barra erostera joatea, laneko nekea, toki denetara berandu iristeko premia, alokairuaren prezioa, lagunekin harturiko zerbezak, ingurukoen desira eta beharrak eta ospitaleko biztanle ajatuak, heriotzaren usaina, bisturi mota denak, jaioberrien poza, desinfektante usaina eta, berriz ere, ingurukoen desira eta beharrak?

Irudimenak bi aho ditu, gutxienez bi, zein baino zein hezeago. Arnas bihurtu ginen ibilera hartan, lurrari emanak, aireari emanak. Narrua huts, hats, ez narrats, narruari hats. Nola soinu baten bibrazioa, hezurretan. Nola sentsazio lipar hori bihurtzen den memoria zati bat. Nola animaliaren dardara heredatu dugun. Hazi baten antzera, indar horren guztiaren intentsitatean. Horrela biziraun dute hotsek. Horrela biziraungo gaituzte, hitzak barne, edozein eztarriko zintzurretan, paisaiako marketan, txorien kantuan, belarri-zuloetan, ahoen harreman erotikoan. Narrugorrik gorputzetik idatzitako liburua da, entzumenetik pentsatua, bizitzatik bibratua. Fisikoa, prekarioa, zaurgarria, transzendentala. Eta ibilian zentzu bat ehuntzen doa. Paisaia mota bat. Idazketak eratzen duen espazio sozialean.

Ipar poloko hegoaldean, izotz-zati eta glaziarren azpian dago munduko hazitegirik handiena. Milaka eta milaka hazi daude bertan gordeta, Lurraren lau ertzetan jasotako arroz, gari edo artoenak. Inoiz hondamendi naturalen bat edo gerrateren bat izango balitz ere. Hondamendi natural bat, demagun, ahanztura. Bada, literaturaren hazitegi bat balego, liburu honek bertan beharko luke. Orrialde hauetako lau poematatik gatoz hainbeste eta hainbeste. Txekhov-ek zioen literaturaren historiara poesia bakarrik pasatuko dela. Poeta bakar batzuek dute ahalmena lengoaia literario propio bat sortu eta harekin hizkuntza bera ere multiplikatzeko. Atxagaren mitxeleta, ziutatea, apatrida bezalako hitz eta adjektibo kalifikatiboek eta metafora liluratzaileek betirako zartatua, liburu honen irakurketa obsesibotik hasi nintzen ni idazten. Egun berrirakurrita, bere laburrean, liburu infinitua iruditzen zait. Aipaturiko poemez gainera, pasarte narratibo diferente eta zoragarriz betea. Etiopiak ia mende erdi egin duen honetan, orainetik eta oraindik, berresan ahal ditu zenbait hitz etorkizunaz ere. ANARI

Manuel zahar-etxe batean bizi den gizon zakar eta isila da, baina Milagros bertara bizitzera azaltzen denean, agurearen egoera erabat aldatzen da. Milagrosen barne-indarrak eta bizipozak Manuel inguratzen duen iluntasuna argituko dute, baita honek dituen beldurrei aurre egiten lagundu ere."Argiaren hautsa"-k bizitza, heriotza, duintasuna eta oroimena jorratzen ditu; samurtasuna zein hunkiberatasuna nagusi diren arren, testuak ez die muzin egiten guztiok jasaten ditugun bizipen latzei.Manuel zahar-etxe batean bizi den gizon zakar eta isila da, baina Milagros bertara bizitzera azaltzen denean, agurearen egoera erabat aldatzen da. Milagrosen barne-indarrak eta bizipozak Manuel inguratzen duen iluntasuna argituko dute, baita honek dituen beldurrei aurre egiten lagundu ere."Argiaren hautsa"-k bizitza, heriotza, duintasuna eta oroimena jorratzen ditu; samurtasuna zein hunkiberatasuna nagusi diren arren, testuak ez die muzin egiten guztiok jasaten ditugun bizipen latzei.

Lete izan da gure poesia garaikidean izen nagusietako bat, bai idatziz aritu denean, bai kantuan. Alderdi biak hartu ditu kontuan Koldo Izagirrek antologia hau prestatzean.Poemak kontestualizatu ditu, batzuk besteekin harreman dialektikoan jarri, eta epilogo gogoangarri bat idatzi ere bai, Leteren alderdi eztabaidagarrienei ixkin egin gabe, poeta oiartzuarra bere osoan eta barnetasun minenean ulertzeko.

Liburu hau arte eta poesiari buruzkoa da. Veneziari buruzkoa. Gure belaunaldiko gazteok egin behar ditugun praktikei buruzkoa. Bidaiei buruzkoa.á– Abstentzioa –Nire aitona gudan ibili zeneta nire ait

IZOZTU ZITZAIGUN NEGU HURA es un libro del autor BARBERENA, JON editado por DENONARTEAN. IZOZTU ZITZAIGUN NEGU HURA tiene un código de ISBN 978-84-16791-26-2.

Lehenengo poema-liburua dakar Alaine Agirrek, eta hemen ere nobeletan ezagun egin duten ezaugarriak ikus litezke: hizkuntza eder eta adierazkor baten bilaketa, erritmoaren sena, sentimenduen agerpen gordina, emozioen intentsitateaOraingoan, gainera, gai minbera bat da landutakoa: ospitale psikiatriko bateko egonaldia, hango arau, giltza, ordutegi, ohitura, zaindari eta bezero bereziekin. Dramatismorako ematen duten istorioak, baina umore ukitu batekin poema bihurtuak.

BidaiakLo egin behar dut, kontadazu ipuin batIlargi bat nahi dut eta izarrakIzar pila batKontazkidazu beren historiakBanan bananEz daukat presarikNik badakit zu ez zarela logura…

Poema hauetan puri-purian azaltzen da natura, elementu-forma hartzen duelarik zu edo niak, baina oraingo honetan badaude barrura, oso barrura, begiratzen dutenak, lanbroaren malkoan sentimenduek leku handia dutelarik. Lanbroaren malkoak isurtzen dira errekaren arranguran.

Emakume batek mila aurpegi ditu. Edonora baina zurekin joan nahi dut. Poliki, min apur bat egiten dit. Hobe ez bazintudan sekula ezagutu. Bai, nahi dut. Aurki aita izango zara. Umea galdu dugu. Zoaz infernura, laztana. Ez, txokolatezko magdalenak ez ditut nik jan. Bakarrik igaro dut asteburua. Beldurra ematen didazu. Distantzia behar dut. Dagoeneko ez nago zutaz maiteminduta. Gero arte, kontaktuan gaude. Emakume batek mila aurpegi ditu.Emakume batek mila aurpegi ditu. Edonora baina zurekin joan nahi dut. Poliki, min apur bat egiten dit. Hobe ez bazintudan sekula ezagutu. Bai, nahi dut. Aurki aita izango zara. Umea galdu dugu. Zoaz infernura, laztana. Ez, txokolatezko magdalenak ez ditut nik jan. Bakarrik igaro dut asteburua. Beldurra ematen didazu. Distantzia behar dut. Dagoeneko ez nago zutaz maiteminduta. Gero arte, kontaktuan gaude. Emakume batek mila aurpegi ditu.

Bilatzen banauzulikido abstraktu surrealista batean,ipurdi masailen mozkorraldi postmoderno baten goitikan,purua den mdman eta gardena izan den Absolut Vodkan,Chefchaouenetik ekarria izan den ke oniriko urdinean,mihirik ez daukan mutiko baten ezpainen artesian,amodioengatik betirako ezabatuak diren poeten olerkietan,atxemanen nauzu []

Hitzez eta irudiz eraikitako poema ilustratu hau askatasun eta maitasun kantu batda, eta aldi berean biziberritze baten metafora. Ipuin batean bezala kontatzen dubere gorputzetik arroztua izan den emakume baten ausardia, amildegiaren ertzerainojoanda, bere buruaz erditu eta bizialdi berri batera jaiotzeko. Izan ere, emakumeakbere buruaz gabetu beharko du, gorputzean bizitzen hastekoetxera itzultzeko.

Estatuko funtzionarioek lanerako dutená bulego bat. Lan egin edo ikasi ondoren herrira ekartzen zaituen autobusa. Agure-atsoak arratsean jarrita egoten diren kaleko petrila… Eguneroko bizimodua egite